رنگ نور یا دمای رنگ چیست؟ مفهوم کلوین در روشنایی

مفهوم دمای رنگ چیست؟

دمای رنگ لامپ چیست؟ این سوالی است که بسیاری از افراد در اولین مواجهه با این مفهوم می‌پرسند. در واقع مشخصه دمای نور خارج‌شده از هر منبع را دمای رنگ لامپ گویند که برحسب کلوین اندازه‌گیری و اعلام می‌شود. هرچه کلوین در روشنایی برای یک لامپ بالاتر باشد، به این معناست که نور ساطع‌شده توسط آن نزدیک‌تر به نور سفید بوده و در محدوده نورهای سرد قرار می‌گیرد. همچنین هرچه عدد دمای رنگ کوچک‌تر باشد، یعنی رنگ نور بیشتر در محدوده نورهای گرم قرار دارد.

کلوین چیست؟

کلوین یک کمیت بسیار مهم برای تعیین رنگ نور است که تعیین می‌کند نور محصولات روشنایی تا چه حد به خورشید و نور طبیعی نزدیک است. به عبارت بهتر، مفهوم کلوین در محصولات روشنایی بیان می‌کند که محصولاتی در بازه 5 تا 7 هزار کلوین، می‌توانند نوری شبیه به نور طبیعی را ایجاد کنند. اما هرچه کلوین یک محصول بالاتر باشد، نور آن به سمت آبی متمایل می‌شود و خنک‌تر است؛ در مقابل هرچه دمای نور پایین‌تر باشد، نور به سمت قرمز و التهاب بیشتر متمایل می‌شود. به همین دلیل باید دقت کنید که کلوین یا دمای نور محصولات روشنایی، به گونه ای باشد که برای انجام کار موردنظر شما در محیط، اختلالی ایجاد نکند.

نحوه تشخیص کلوین در روشنایی

اما راه تشخیص دمای رنگ لامپ چیست؟ برای اینکه دمای رنگ نور به درستی تشخیص داده شود، آن را در مقایسه با دمای رنگ جسم سیاه می‌سنجند. جسم سیاه در واقع عنصری مانند پلاتین است که هیچ نوری را منعکس نکرده و تمام نور دریافتی را به خود جذب می‌کند. با حرارت دادن به چنین جسمی، در ابتدا رنگ قرمز نمایان می‌شود. هرچه دما بالاتر می‌رود، به ترتیب رنگ‌های نارنجی، زرد، سفید و سپس آبی نمایان می‌شوند.

لامپ‌های رشته‌ای معمولا نور گرم‌تری تولید می‌کنند و اغلب افراد نیز این مدل نور را می‌پسندند، اما باید بدانید که با انتخاب یک لامپ کم مصرف یا LED درست، می‌توانید یک لامپ با گرمای رنگ دلخواه داشته باشید.

همچنین بخوانید: تفاوت لامپ کم مصرف با ال ای دی

شیوه اندازه گیری دمای رنگ لامپ یا کلوین چیست؟

اندازه‌گیری دمای رنگ یا کلوین در روشنایی از طریق مقایسه دمای نور ساطع‌ شده با جسم سیاه انجام می‌شود. دمای رنگ در مقیاس کلوین در بازه 1000 تا 10000 درجه متغیر اندازه‌گیری می‌شود. نکته قابل‌ توجه این است که هرچه نور لامپ مورد نظر شما گرم‌تر باشد، دمای رنگ آن کمتر خواهد بود و متعاقبا، لامپ دارای نور سرد، دمای رنگ بالاتری دارد.

علت اهمیت اندازه کلوین در محصولات روشنایی

حال که به صورت کلی به این سوال که دمای رنگ چیست پاسخ دادیم، با معنای کلوین در روشنایی آشنا شدیم و پاسخ سؤال کلوین در نور چیست را دریافت کردیم، شاید برایتان سؤال شود که این موضوع چه اهمیتی دارد؟ آیا دمای رنگ در نحوه نور پردازی ساختمان‌ها، جایگاه ویژه‌ای دارد؟

در پاسخ به این سؤالات ابتدا باید بگوییم که چنانچه برای روشنایی منزل خود از لامپ‌های رشته‌ای معمولی استفاده می‌کنید، دمای رنگ لامپ اهمیت زیادی هنگام تعویض لامپ‌ها ندارد. اما در صورتی که از محصولات LED یا CFL مانند پروژکتور ال ای دی برای روشنایی استفاده می‌کنید، باید بدانید که این مدل لامپ‌ها، اغلب طیف گسترده‌ای در دمای رنگ دارند. مهم‌ترین دلایل اهمیت کلوین در روشنایی عبارتند از:

• انتخاب لامپ با دمای رنگ مناسب و ترکیب آن‌ها با یکدیگر، باعث می‌شود تا دید شما ارتقا پیدا کرده و بتوانید جزئیات را بهتر از حالت معمول ببینید.
• انتخاب درست دمای رنگ، می‌تواند بر روی احساس فضا نیز تأثیر بسیار زیادی بگذارد؛ از همین رو توصیه می‌شود تا برای فضاهای مختلف، بسته به کاربردی که دارند، لامپ با دمای رنگ مناسب انتخاب کنید.
• با شناخت مفهوم کلوین در روشنایی می‌توانید متعادل‌سازی نور گرم و سرد در هر فضا را انجام دهید تا هم احساس آرامش و هم تمرکز را بتوانید در فضاهای مختلف داشته باشید.

کاربرد دمای رنگ های مختلف

همان‌طور که گفتیم، بهترین راهکار هنگام روبه‌رو شدن با دماهای رنگ مختلف، متعادل‌سازی آن‌هاست. برای اینکه بتوانید تأثیر کلوین در روشنایی را به خوبی ببینید و از روشنایی محل زندگی خود نهایت رضایت را داشته باشید، لازم است تا با دمای رنگ محیط‌های مختلف، آشنایی نسبی داشته باشید. در این قسمت چند بازه از دمای رنگ و کاربردهای آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

کاربرد نور سفید 2000 تا 3000 کلوین

میدانیم که هرچه درجه کلوین نور یک لامپ کمتر باشد، بدین معناست که نور گرم‌تری تولید می‌کند؛ پس در محدوده 2 تا 3 هزار کلوین شما با لامپ‌هایی با نورهای سفید گرم روبه‌رو هستید. چنین نوری اغلب برای اتاق‌ خواب‌ها، حمام، اتاق غذا خوری، نشیمن و همچنین محیط‌های تجاری یا رستوران‌ها مناسب است. این نورها اغلب درخشش گرم و جذابی برای محیط‌های نام‌ برده ایجاد می‌کنند. برای مثال از وال واشر ال ای دی با این دمای رنگی می‌توان برای نورپردازی نماهای ساختمان‌های بلند استفاده کرد.

کاربرد نور سفید 3100 تا 4500 کلوین

محصولات روشنایی با میزان 3100 تا 4 هزار کلوین در روشنایی، از طیف قبلی سردتر هستند و به هوشیاری فرد کمک بیشتری می‌کنند. از این رو می‌توان از آن‌ها برای محیط‌های کاری، آشپزخانه‌ها، زیر زمین‌ها، گاراژها و … استفاده کرد. به صورت کلی نور سردتر یا به اصطلاح دمای رنگ بالاتر، باعث افزایش تمرکز انسان می‌شود، به همین خاطر برای محیط‌های کاری و آموزشی، مناسب‌تر است.

همچنین بخوانید: نکات مهم در نورپردازی دفتر کار

کاربرد نور روز 4600 تا 6500 کلوین

چنین لامپ‌هایی قادرند تا نوری مشابه با نور روز از خود ساطع کنند؛ پس برای مواردی مانند روشنایی امنیتی، مناطق کارگاهی، گاراژها، نمایش مناطق و … مناسب هستند. برای مثال با خرید چراغ سوله ای شما می‌توانید این میزان کلوین در روشنایی را در فضا ایجاد کرده و با ایجاد یک روشنایی طبیعی، تمرکز در حین کار را تا حد خوبی افزایش دهید.

سخن پایانی

امروزه در دنیای لامپ‌های مصرفی، تنوع بسیار بالایی وجود دارد. لامپ‌ها علاوه بر توان، پارامترهای مهم دیگری مانند دمای رنگ دارند که هنگام خرید باید به آن‌ها توجه کنید. در این مقاله تلاش کردیم تا به این سوال پاسخ دهیم که مفهوم دمای رنگ لامپ چیست؟ دمای رنگ لامپ در واقع مشخصه دمای نور خارج‌شده از هر منبع نوری است که از طریق مقایسه با تابش جسم سیاه به دست می‌آید. لامپ‌هایی با نور سردتر، دارای دمای رنگ بیشتری هستند و معکوس این قضیه نیز برقرار است. برای نورپردازی فضاها به بهترین نحو، باید با کاربرد کلوین در روشنایی آشنایی کامل داشته باشید و سپس مطابق با همان اقدام به تعدیل نور گرم و سرد کنید.